Sıkça Sorulan Sorular
Keçe seçimi ve montaj önerileri
1. Montajdan önce dikkat edilecek noktalar
1.1. Eski keçeyi yerinden çıkarırken yuvayı bozma:
Bir tamir sırasında keçenin yerinden sökülmesi en az keçe montajı kadar
dikkat edilmesi gereken bir işlemdir. Keçe tekrar kullanılmayacak diye
yapılabilecek dikkatsiz bir hareket, yuvanın hasar görmesine sebep
olabilir. Bu da yeni keçenin yuvaya çakılırken zorlanmasına veya montajdan
sonra dış çap bölgesinden yağ kaçağına sebep olabilir. Keçenin yerinden
çıkarılma işleminde, keçenin taban yüzeyi uygun ise delik delinip, bu
deliğe bir vida takılıp bu vidanın çekilmesi sistemi kullanılabilinir.
1.2. Keçe seçimine dikkat et:
1.2.1. Keçeyi monte etmeden önce, göz kontrolünden geçir; Keçelerde özellikle dudak bölgesinde herhangi bir hata
olmamalıdır.Üreticiden gelişinden, stoklanmasından veya kullanmadan önce
yanlış uygulamalardan dolayı keçelerde atıklık oluşabilir; atık keçeler
kesinlikle kullanılmamalıdır. Keçelerdeki tipik hatalar ve bu hataların
bölgesel olarak önem derecelerini gösteren kılavuz Ek 1'de
verilmiştir.
1.2.2. Milin dönüş yönüne dikkat et: Tamir sırasında, sökülen
veya yerine takılacak yeni keçenin dudağında eğer tırtıl varsa, mil dönüş
yönü ve bu dönüşün ne kadar süre devam ettiği çok önemlidir. Eğer,
kullanım yerinde mil her iki yönde de dönüyorsa (örneğin asansör dişli
kutusu keçelerinde) bu yerde kullanılacak keçe SOL veya SAĞ yönlü keçe
olamaz. Bu keçeler SS (sağ-sol) veya tırtılsız olmalıdır. Mil kesit
yüzeyine dışarıdan dik bakıldığında , sürekli olarak sola dönüyor ise SOL
yönlü keçe, eğer sürekli sağa dönüyorsa SAĞ yönlü keçe kullanılmalıdır.
Çok kısa süreli ters dönüşler ihmal edilebilir. Bu söylenenler makine
tasarımı sırasındaki keçe seçimi için de geçerlidir.
1.2.3. Ortamda basınç var mı? Varsa basınç keçesi kullan: Standart keçeler en fazla 0.5 bar basınç olan ortamlarda fonksiyonlarını
sürdürüp istenen verimi sağlayabilirler. Ortam basıncı 0.5'ten fazla
olmasına rağmen, eğer standart keçe kullanılırsa , keçe dudağında aşırı
geniş aşınmalar veya dudak profil dibinden yırtılmalar görülebilir. Bu
çeşit basıncı yüksek ortamlarda profili güçlendirilmiş basınca dayanıklı
keçeler kullanılmalıdır. Basınca dayanıklı keçelerin tip kodlarında ''...B
'' harfi geçmektedir. Örneğin; 40743 nolu keçe L3BTL gibi. Özel durumlarda
standart keçenin basınçlı ortamlarda kullanılabilmesi için keçe profilini
destekleyen ama mile sürtmeyen destek halkaları kullanılabilir (bak Şekil
9). Bu tip uygulamalarda bilgi için SKT'ye başvurulabilir.
Şekil 9: Standart profil keçelerin destek halkası
yardımı ile basınçlı ortamlarda kullanılması
Alttaki Tablo 5'te standart keçelerin, ortamda oluşabilecek en büyük
basınç farkına göre çalışabilecekleri devir ve çevresel hızları
görülmektedir.
En fazla basınç farkı (bar) |
Mil |
En fazla devir hızı (RPM) |
En fazla çevresel hız (m/s) |
0.5 |
1000'e kadar |
2.8 |
0.35 |
2000'e kadar |
3.15 |
0.2 |
3000'e kadar |
5.6 |
Tablo 5: Basınç farkına göre önerilen en fazla devir
ve çevresel hızlar
1.2.4. Dudak malzemesinin ortam şartlarına uygunluğunu kontrol
et: Keçenin çalıştığı ortama (ortam sıcaklığı, ortamdaki akışkanın
cinsi gibi) ve çalışma şartlarına göre kauçuk malzemelerinde çok önemli
farklılıklar olabilir. Ek 2'de mil çapına mil dönüş devrine göre kauçuk
seçimi yapılabilecek bir grafik verilmiştir.
1.2.5. Silikon keçelere özen göster: Silikon kauçuk, yapısı
gereği hassas bir malzemedir. En küçük darbelerle çabuk zedelenebilir. Bu
yüzden, silikon keçelerin saklanmasına, montajına daha fazla özen
gösterilmeli, zedelenme, yırtılma riskleri azaltılmalıdır.
1.3. Keçenin ambalajından çıkarılmasına özen göster:
1.3.1. Döner mil keçesi ambalajından mutlaka elle çıkarılmalı,
bıçak veya tornavida gibi keskin alet kullanılmamalıdır. Keçenin herhangi
bir yerinde meydana gelebilecek bir çiziğin sızdırmaya neden olabileceği
unutulmamalıdır.
1.3.2. Ambalajındaki etiket, mümkün olduğunca ambalajdaki son
ürüne kadar korunmalıdır.
1.4. Mil üretimine ve mevcut milin durumuna dikkat et:
1.4.1. Keçenin çalıştığı mil, h11 toleransında işlenmiş
olmalıdır. Mil ölçüleri için çapsal ölçü (geçme) toleransları (ISO - h11
toleransları) Tablo 6'da verilmiştir.
Mil çapı (d1) |
Tolerans |
Mil çapı (d1) |
Tolerans |
1-3 dahil |
0.00 -0.06 |
50-80 dahil |
0.00 -0.19 |
3-6 dahil |
0.00 0.075 |
80-120 dahil |
0.00 -0.22 |
6-10 dahil |
0.00 -0.09 |
120-180 dahil |
0.00 -0.25 |
10-18 dahil |
0.00 -0.11 |
180-250 dahil |
0.00 -0.29 |
18-30 dahil |
0.00 -0.13 |
250-315 dahil |
0.00 -0.32 |
30-50 dahil |
0.00 -0.16 |
315-400 dahil |
0.00 -0.36 |
Tablo 6: Mil işleme toleransları (ISO geçme
toleransları - h11). Ölçüler mm'dir.
1.4.2. Keçenin çalışacağı mil yüzeyinin sertliğinin 45÷55 HRC
olması gerekir. Ortamın kirli ve çevresel hızın 4 m/s'den fazla olduğu
durumlarda bu sertlik en az 55 HRC olmalıdır.
1.4.3. Yüzey pürüzlüğü , dönen millerde Ra= 0.2 ÷ 0.8 µm ,
Rz= 1 ÷ 5 µm , Rmax= 6.3 µm , (silikon keçelerde Rz= 1÷2 µm arasında olması önerilir) ve ileri geri hareket eden millerde Rz < 1
µm olmalıdır.
Dönen millerde eğer Rz= 1 µm'den küçük işlenirse dudak ve mil arasında
yüksek hızlarda yağ filmi oluşmasında problem çıkabilir. Bu da aşırı
ısınmadan dolayı dudakta yanmaya ve keçenin iş yapamaz duruma gelmesine
sebep olur. Eğer Rz , 6.3 R µm'den büyük işlenirse dudaklarda aşınmanın
artmasına sebep olacağından keçe kısa sürede yağ kaçırmaya başlayabilir.
Ra değerlerinin elde edilebileceği işleme yöntemleri Tablo 7'de
verilmiştir.
Pürüzlülük kalite değerleri Ra=µm
1 µm = (0.001
mm) |
DIN 140'a göre yüzey işleme işaretleri |
Yüzey kalite değerlerinin elde edildiği iş
tezgahları |
En fazla |
En az |
50 |
25 |
Ñ |
Hamlaçla kesme, keskileme, el ile taşlama |
25 |
12.5 |
Testere ile kesme, kaba eğeleme |
12.5 |
6.3 |
Kaba torna, frese, planya, diskli taşlama |
6.2 |
3.2 |
ÑÑ |
Torna, freze, planya, delik işleme matkapla |
3.2 |
1.6 |
Torna, freze, planya, taşlama, rayba |
1.6 |
0.8 |
Torna, freze, planya, taşlama, rayba |
0.8 |
0.4 |
ÑÑÑ |
Silindirik taşlama, yüzey taşlama |
0.4 |
0.2 |
Silindirik taşlama, honlama, lebleme, parlatma |
0.2 |
0.1 |
Honlama, lebleme, bakır disk parlatma |
0.1 |
0.05 |
ÑÑÑÑ |
Honlama, lebleme, süper ince işleme |
0.05 |
0.025 |
Özel hassas işleme, polisaj ince işleme |
0.025 |
0 |
Özel hassas işleme, polisaj ince işleme |
Tablo 7: Yüzey kalitesi Ra'nın elde edilebileceği
işleme şekilleri
1.4.4. Milin işlenmesinde mil yüzeylerinde spiral izler (vida
şeklinde izler) bırakmayacak şekilde dalma taşlama sistemleri
kullanılmalıdır. Mil yüzeyindeki spiral iz bırakan işlemeler (eksenel
yüzey taşlama veya tornalama gibi) çalışma sırasında yağ kaçağına sebep
olabilir. Eğer mil, spiral izler bırakan bir yöntemle işlenmek zorunda
kalınırsa bu izler mil dönüş yönüne göre yağ tarafına doğru olmalıdır.
1.4.5.Yağ dudağın mil yüzeyinde çalıştığı bölge, keçenin
"çalışma yüzeyi" diye tanımlanır ve genişlik hesaplanırken milin eksenel
hareketleri ve tamirler sırasında keçenin dudağının çalışabileceği yeni
yüzey de göz önüne alınmalıdır.
1.4.6.Mil malzemesi olarak genel makine yapımında kullanılan
malzemeler kullanılır. Boşluksuz dökülebilen döküm malzemeler de
kullanılabilir. Mil yüzeylerine sert krom kaplamak iyi sonuçlar
vermektedir. Plastik mil yüzeyleri, dudak ile mil arasındaki sıcaklığı iyi
iletemedikleri için önerilmez, çok düşük hızlarda ve denemelerden sonra
kullanılabilir.
1.4.7. Montaj sırasında keçe dudağının temas edeceği yüzeyler ve
keçenin çalışacağı yüzeyin temiz ve passız olmasına dikkat
edilmelidir.
1.4.8.Montaj sırasında milin giriş kısmındaki radyüs veya pahlar
önemlidir. Keçe mile alın tarafından geçirilecekse, milin ucuna Şekil
10'da belirtilen ölçülerde pah kırılmalı ve köşelerin pürüzsüz olmasına
dikkat edilmelidir. Eğer mile taban tarafından montaj edilecekse, milin
ucuna Şekil 10'da gösterilen radyüs verilmelidir.
Şekil 10: Mil ucu pah ve radyusları için önerilen
ölçüler
Keçe tipi |
R en az (mm) |
Toz dudaksız (L3, L1, SL gibi) |
0.6 |
Toz dudaklı (L3l, L1L, SLL gibi) |
1.0 |
REF: DIN 3760 |
Mil çapı |
Çaplar arası farkın yarısı |
Mil çapı |
Çaplar arası farkın yarısı |
d1 (h11) |
L=(d1-d3)/2 (*) |
d1 (h11) |
L=(d1-d3)/2 (*) |
£10 |
0.75 |
>50-70 |
2.00 |
>10-20 |
1.00 |
>70-95 |
2.25 |
>20-30 |
1.25 |
>95-130 |
2.75 |
>30-40 |
1.50 |
>130-240 |
3.50 |
>40-50 |
1.75 |
>240-500 |
5.50 |
(*) Pah yerine radyüs kırılacaksa, ölçü L'den küçük
olmamalıdır. Ölçüler mm'dir.
Tablo 8
Milin uçları ön görülen şekilde işlenemiyorsa , veya milin ucunda kanal
veya kama yapısı varsa istenen pah veya radyüs verilerek işlenmiş ve
çapakları alınmış yüksük veya kovan kullanılmalıdır. (Şekil 11)
Şekil 11
1.4.9. Yuva ekseni ile mil ekseni arasındaki kaçıklık
toleransları Şekil 12'de gösterilmiştir. Bazı kauçuk cinslerinde, uzun yağ
dudaklarında (esnek dudaklarda), bu tolerans arttırılabilir. Tersi
durumlarda (kısa yağ dudaklarında) ise tolerans daraltılmalıdır.
Şekil 12: Eksen kaçıklık toleransı
1.4.10.Milin eksenine göre salgı toleransı Şekil 13'de
gösterilmiştir. Özellikle, yüksek devirlerde yağ dudağının kendi ataleti
nedeni ile mildeki salgıyı takip edememe tehlikesi vardır. Eğer salgı
nedeni ile dudakla mil arasındaki mesafe hidrodinamik yağlamaya yeterli
ölçüden daha fazla olursa , sızdırmazlığı istenen sıvı dışarı akmaya
başlar. Bu nedenle, keçeyi mümkün olduğu kadar yatağın yakınına koymak ve
yatak toleranslarını dar tutmak gerekir.
Şekil 13: Salgı toleransı
1.5. Yuvayı kontrol et, ölçülerin standarda uygun olmasını sağla
:
1.5.1. Yuva ölçüleri için çapsal ölçü toleransları (ISO H8
toleransları) Tablo 9'da verilmiştir.
Yuva çapı (D) |
Tolerans |
Yuva çapı (D) |
Tolerans |
1-3 dahil |
+0.014 -0.000 |
50-80 dahil |
+0.046 -0.000 |
3-6 dahil |
+0.018 -0.000 |
80-120 dahil |
+0.054 -0.000 |
6-10 dahil |
+0.022 -0.000 |
120-180 dahil |
+0.063 -0.000 |
10-18 dahil |
+0.027 -0.000 |
180-250 dahil |
+0.072 -0.000 |
18-30 dahil |
+0.033 -0.000 |
250-315 dahil |
+0.081 -0.000 |
30-50 dahil |
+0.039 -0.000 |
315-400 dahil |
+0.081 -0.000 |
Tablo 9: ISO H8 geçme toleransı. Ölçüler mm'dir.
1.5.2. Keçe yuvası yüzey pürüzlülüğü Ra=1.6-6.3 µm, Rz=10-20 µm,
Rmax=25 µm olmalıdır.
1.5.3. Yuva, Şekil 14'te verilen ölçülerde işlenmelidir.
Kenarlarda çapak bırakılmamalıdır. Bunun için öncelikle pahın, sonra
deliğin işlenmesi önerilir.
Keçe yüksek.b |
t1 (0.85*b) min. |
t2 (b+0.3) min. |
t (t2-t1) min. |
r1 max. |
7 |
5.95 |
7.3 |
1.35 |
0.5 |
8 |
6.8 |
8.3 |
1.5 |
10 |
8.5 |
10.3 |
1.8 |
12 |
10.3 |
12.3 |
2 |
0.7 |
15 |
12.75 |
15.3 |
2.55 |
20 |
17 |
20.3 |
3.3 |
Tablo 10, Şekil 14: Yuva üzerinde tavsiye edilen
ölçüler. (Ref. DIN 3760, Eylül 1996)
2. Montajda dikkat edilecek noktalar
2.1. Keçe yönüne dikkat et: Keçeler, normal olarak dudak tarafı
(yaylı keçelerde yay) sızdırmazlığı sağlanacak yağa dönük montaj edilirler
(yay-yağ ikilisi) (bazı özel uygulamalar hariç). Yöne dikkat
edilmelidir.
2.2. Keçe dudağını ve/veya milini montajdan önce yağla: Ortamdaki yağ seviyesine bağlı olarak çoğu zaman, yağın keçe dudağına
ulaşması zaman alır. Bu, ilk hareket başlangıcında çalışma sırasında kuru
sürtünmeye sebep olabileceğinden mil çalışma yüzeyinin veya keçe
dudağının, montajdan hemen önce, temiz bir yağla (ortam yağı ile) iyice
yağlanması gerekir. Fakat bu yağ miktarı, keçenin taban tarafından
akmayacak kadar olmalıdır. Aksi halde keçenin yağ kaçırdığı
zannedilebilir. Toz dudağı mile sürten keçelerde, her iki dudak arasına,
çift toz dudaklı keçelerde iki toz dudak arasına uygun gres
sürülmelidir.
2.3. Doğru montaj aparatı kullan; çekiçle keçeye vurma: Doğru
bir montaj için, uygun kollu (mekanik) veya hidrolik bir pres önerilir.
Keçenin geriye çıkmasını önlemek için çakma işlemi bitiminde bir süre
beklenmelidir. Bu süre birkaç saniye olmakla birlikte deneme ile gerçek
değer tespit edilmelidir. Hassas bir makine elemanı olan döner mil
keçesini yuvasına çakarken hasar görmemesi için çakma işlemi sırasında
veya keçeyi yuvaya ilk ağızlatırken çekiç kesinlikle kullanılmamalıdır.
Çekiç ile keçeye vurmak, keçede şekil bozukluklarına sebep olacağından
keçe fonksiyonlarını yitirir. Zorunlu durumlarda çekiçle oluşturulmak
istenen kuvvet bir tampon aracılığı ile keçeye iletilmelidir. Kuvvetin
yüzeye dik iletilememe riski olduğundan bu sistem tercih edilmemelidir.
Bakınız Şekil 15.
Şekil 15 : Eksen yönünde uygulanmayan kuvvet
sebebiyle hatalı montaj
2.4. Yay boyunu kısaltma: SKT'de, yay boyu, keçe dudağının mili
ideal şekilde sıkması öngörülerek tespit edilmiştir. Yay boyu kesinlikle
kesilip küçültülmemelidir. Bu işlem, problemin belki kısa süre için
giderildiği anlamına gelebilir, ama yüksek çapsal kuvvetten dolayı, çok
kısa süre içinde dudak aşınır ve yağ kaçağı başlar.
2.5. Keçeyi doğru aparat ile düzgün iterek çak: Keçe, yuvasına
çakılırken, keçe tabanına çevresel eşit kuvvet uygulanmasına ve keçe
faturaya oturduğu zaman basınca maruz kalmamasına dikkat edilmelidir. Bunu
sağlamak için aşağıdaki şekillerde gösterilen yardımcı aparatlar
kullanılmalıdır. Aparat dış çapının (Ø dm) yuva çapından (Ø D) 0.5 mm daha
küçük olması, şekil bozukluğuna neden olmaması için, merkezinin boş ve
dayamalı olması önerilir (Şekil 16)
Şekil 16: Tampon çapı keçe dış çapından çok küçük
olduğu için keçe iç tarafından deforme olmuştur.
2.6. Milin yüzeylerinin temiz olduğundan emin ol: Montaj
sırasında keçe dudağının temas edeceği tüm yüzeyler passız, temiz ve düz
(işlenmiş) olmalıdır.
2.7. Montajda merkezlemeye dikkat et: Keçenin montaj anında,
monte edildiği yerde mil varsa yani mil sonradan yerine getirilmiyorsa
dudağın mile takılıp geri dönmesi önlenmelidir. Bunun için mil giriş pahı
'MİL' bölümünde tarif edildiği gibi işlense de, keçe milin tam ekseninde
yerine geçirilmelidir. Kademeli millerde kademe çapı mil çapından, dudağa
zarar vermeyecek kadar küçük olmaldır (% 5 kadar). Eğer risk görülüyorsa
yüksük kullanılmalıdır.
Şekil 17
Şekil 17'de gösterilen montaj aparatı, faturalı yuvaya ters yönde
montaj için uygundur. Dudağın keçe yüksekliğinden fazla olduğu keçelerin
(L1C.. ve L3C.. gibi) montajında, merkez boşluğunun keçe dudaklarına
değmeyecek kadar derin olmasına ve keçe dibe dayandıkdan sonra itmenin
devam etmemesine dikkat edilmelidir.
Keçenin yuva eksenine tam dik olarak montaj edilmesi keçe ömrü
açısından önemlidir. Bu diklik, yuva üst yüzeyi işlenmişse; üst yüzey
referans alınarak ya da keçeyi faturaya oturtarak sağlanır. Keçenin yerine
takılmasında, Şekil 18'de bir örneği görülen montaj aparatları
kullanılmalıdır.
Şekil 18
Keçe üst yüzey ya da fatura referans alınarak da olsa mutlaka işlenmiş
bir yüzey referans olarak kullanılmalıdır. İşlenmemiş yüzeyler, keçenin
yuvaya açılı montaj edilmesine sebep olabileceğinden, referans olarak
kullanılmamalıdır. Aşırı baskı yaparak keçenin eğilmesinden
kaçınılmalıdır.
Şekil 19
Şekil 20
2.8. Tersten montajlara dikkat et: Yuvaya ters olarak montaj
edilmesi gereken keçeler için Şekil 21, 22 ve 23’ de montaj metodları
gösterilmiştir.
Şekil 21 ve 23’deki yöntemler keçenin şeklini bozma olasılığı
olduğundan önerilmeyen montaj tipleridir. Dış çaptaki et kalınlığının az
olması gibi çok zorunlu durumlarda uygulanabilirler.
Şekil 21
Şekil 22’de SL (kapaklı) tip keçeler için uygun montaj aparatı
verilmiştir. Montaj aparatının kapağa basmaması için itme yüzeyi dış çapa
yakın tutulmuştur.
Şekil 22
Şekil 23
2.9. Uç kısımda keskin bölge varsa yüksük kullan: Kama yuvası
veya delik olan yüzeyler üzerinden kayarak yerine monte edilecek keçelerin
dudaklarının zedelenmesini önlemek için özel montaj aparatları
kullanılmalıdır (Şekil 24).
Şekil 24: Kama kanalı gibi bir kademenin keçe
dudağına zarar vermesini önlemek için önerilen yüksük
Bu aparatlar dikkatli saklanmalı ve çentiklenmeleri önlenmelidir. Aksi
taktirde keçe bu aparatlardan da hasar görebilir. Bu aparatlar asla
alüminyum gibi yumuşak metallerden üretilmemelidir. Yumuşak metaller çok
daha kolay çentiklenmektedir.
2.10. Bozuk yüzeylere dikkat et: Keçenin çalışacağı mil yüzeyi
üzerinden sıkı geçme bir makine elemanı çakılarak geçirilmesi gerekiyorsa,
keçenin çalışacağı bölgedeki mil çapı 0.2 mm kadar düşürülmelidir. Bu çap
düşmesine rağmen keçenin performansında bir düşme olmadan fonksiyonunu
yerine getirmesi mümkün olabilir (Şekil 25).
Şekil 25 : Milin çalıştığı çap, rulman çakılan
çaptan 0.2 mm daha küçüktür.
2.11. Dış çapı yağla sabit hızda çak: Dış çapı kauçuk kaplı
keçelerde, keçenin yuvaya daha rahat yerleşmesini sağlamak için, keçenin
dış çapı hafifçe yağlanmalıdır. Montaj sırasında, yaylanarak yerinden
oynama etkisini azaltabilmek için, keçe yuvaya sabit bir hız ve sabit bir
basınçla çakılmalıdır.
2.12. Keçeleri ortam sıcaklığına getirdikten sonra kullan: Keçeler soğuk bir ortamda depolanmış ise kauçuğun esneklik kazanması için
keçe, sıcaklığı 50 °C’yi geçmeyen temiz uygun bir sıvıda 10-15 dakika
bekletilebilir.
2.13. Sökülen keçeyi tekrar kullanma: Yuvadan çıkarılan keçe
asla tekrar monte edilmemeli, her seferinde yeni keçe kullanılmalıdır.
Yeni keçe dudağının izinin eski keçe dudağının mil üzerinde çalıştığı ize
denk gelmemesine dikkat edilmelidir. Yeni keçe dudağının çalıştığı iz, yağ
tarafına doğru kaydırılmalıdır. Bu, keçe yuvasının tabanına pul koyarak,
mevcut pulun yerine kalınlığı farklı başka pul ile değiştirerek veya
keçeyi faturasız yuvada farklı bir derinliğe monte ederek sağlanabilir.
Eğer, yuva derinliğinden dolayı bu olası değilse, milin çalışma yüzeyi
taşlanmalı, taşlanma derinliği çapta 0.2 mm’ yi geçiyorsa mil yüzeyine
tamir bileziği geçirilmelidir.
Montaj kontrol listesi
Eski keçeyi yerinden çıkarırken yuvayı bozma!
Keçeyi montaj etmeden önce, göz kontrolünden geçir!
Ortamda basınç var mı? Varsa basınç keçesi kullan!
Dudak malzemesinin, ortam şartlarına uygunluğunu kontrol et!
Ambalajdan keçeyi elle çıkar,keskin bir alet kullanma!
Etiketi, ambalajdaki son ürüne kadar koru!
Milin özellikle giriş ağzını kontrol et; keskin köşe olmamalı!
Keçe dudağının montaj sırasında milde sürtündüğü her yüzey temiz
olmalıdır, unutma!
Kama kanalı gibi keskin köşeli uçlu millerde yüksük kullan!
Yuvayı kontrol et, ölçülerinin standarda uygun olmasını sağla!
Keçe yönüne dikkat et,yay yağ ikilisini unutma!
Keçe dudağını veya mili montajdan önce yağla!
Keçeyi doğru montaj aparatı ile yuvaya dik çak!
Çekiçle keçeye vurma!
Yay boyunu kısaltma!
Montaj sırasında keçe merkezinin mil merkezinde olmasını sağla!
Keçeyi tersten montaj ederken dikkat et, keçeyi deforme etme!
Dış çapı yağla, çakma işlemini sabit hızda yap!
Keçeyi çakmadan önce ortam sıcaklığına getir!
Sökülen keçeyi tekrar kullanma!
Ek 1
Kendinden kesmeli yağ dudaklı keçede bölgeler (A, B, C, D, E, F, G) ve
hata tipleri
Şekil 25
Toz dudaklı ve kesilerek elde edilen yağ dudaklı keçede bölgeler (A,
B, C, D, E, F, G) ve hata tipleri
Şekil 26
Temel fonksiyonlar |
Hata tipi |
Çok önemli |
Önemli |
Az önemli |
Sıvı tutma |
Hava kabarcığı |
A |
B, C, D, E |
F, G |
Gözenek |
A |
B, C |
D, E, F, G |
Doldurmama |
A |
B, C, D, E |
F, G |
Kalıp izi |
A |
B, D |
C, E, F, G |
Erken pişme çizgisi |
- |
A, B, C, D, E |
F, G |
Yabancı madde |
A |
B, C, D |
E, F, G |
Yüzey kirlenmesi |
A |
B, C, D, E, F |
G |
Yırtılma |
A |
B, C, D, E |
F, G |
Çentik |
A |
B, C, D, E |
F, G |
Çizik |
- |
A, B, D |
C, E, F, G |
Deformasyon |
- |
A, B, C, D, E |
F, G |
Kesik veya çatlak |
A |
B, C, D, E |
F, G |
Çapak |
- |
A, B, C, D, E |
F, G |
Yapışmamış çapak |
- |
A, B, C, D, E, F |
G |
Zayıf yapışma |
C |
D, E |
F, G |
Oyuk kesim |
- |
A, B |
- |
Eksik kesme |
- |
A, B |
- |
Spiral kesim |
- |
A, B |
- |
Kaba kesim |
- |
A, B |
- |
Kesme adımı |
- |
A, B |
- |
Gres yağı tutma |
Hava kabarcığı |
A |
B, C, D |
E, F, G |
Gözenek |
A |
B, C |
D, E, F, G |
Doldurmama |
A |
B, C, D, E |
F, G |
Kalıp izi |
A |
B |
C, D, E, F, G |
Erken pişme çizgisi |
- |
A, B, C, D |
E, F, G |
Yabancı madde |
A |
B, C, D |
E, F, G |
Yüzey kirlenmesi |
A |
B, C, D, E, F |
G |
Yırtılma |
A |
B, C, D, E |
F, G |
Çentik |
A |
B, C, D, E |
F, G |
Çizik |
- |
A, B, D |
C, E, F, G |
Deformasyon |
- |
A, B, C, D, E |
F, G |
Kesik veya çatlak |
A |
B, C, D, E |
F, G |
Çapak |
- |
A, B, C, D, E |
F, G |
Yapışmamış çapak |
- |
A, B, C, D, E, F |
G |
Zayıf yapışma |
C |
D, E |
F, G |
Oyuk kesim |
- |
A, B |
- |
Eksik kesme |
- |
A, B |
- |
Spiral kesim |
- |
A, B |
- |
Kaba kesim |
- |
A, B |
- |
Kesme adımı |
- |
A, B |
- |
Kiri uzak tutma |
Hava kabarcığı |
- |
A, B |
C, D, E, F, G |
Gözenek |
- |
A, B |
C, D, E, F, G |
Doldurmama |
- |
A, B, C, D |
E, F, G |
Kalıp izi |
- |
A, B |
C, D, E, F, G |
Erken pişme çizgisi |
- |
A, B, C |
D, E, F, G |
Yabancı madde |
- |
A, B |
C, D, E, F, G |
Yüzey kirlenmesi |
- |
A, B, C, E, F |
D, G |
Yırtılma |
- |
A, B, C, D, E |
F, G |
Çentik |
- |
A, B |
C, D, E, F, G |
Çizik |
- |
A, B |
C, D, E, F, G |
Deformasyon |
- |
A, B, C, D |
E, F, G |
Kesik veya çatlak |
A |
B, C, D, E |
F, G |
Çapak |
- |
A |
B, C, D, E, F, G |
Yapışmamış çapak |
- |
A, B, C, D, E, F |
G |
Zayıf yapışma |
C |
D, E |
F, G |
Oyuk kesim |
- |
- |
A, B |
Eksik kesme |
- |
A |
B |
Spiral kesim |
- |
- |
A, B |
Kaba kesim |
- |
A |
B |
Kesme adımı |
- |
A |
B |
Tablo 11: Keçelerdeki hataların oluştuğu bölgeye
göre hata önem dereceleri (Ref: SAE J946 OCT91)
Ek 2: Döner mil keçeleri dudak malzemesi seçimi
Şekil 27: Atmosfer basıncında, yeterli yağlanma ve
uygun sıcaklık dağılımı şartlarında çeşitli keçe malzemeleri için devir
sınırları.
Örnek olarak çapı 100 mm olan bir mil eğer dakikada 5000 devir
dönüyorsa kauçuk malzemesini Florokarbon (viton) veya Silikon olarak
seçebiliriz. Değişik şartlar ve özel uygulamalar için, SKT ile temasa
geçilmelidir. (Ref : DIN 3761 Teil 2)
Sızdırmazlık elemanlarının önemi
Sızdırmızlık elemanları döner mil keçesi, O-Ring, takım halka, körüklü keçe gibi değişik isimlerle bilinir. Genelde hareketli veya hareketsiz makine parçaları arasında her türlü maddenin sızmasını önleyici elemanlardır. Sızdırmazlık elemanlarının fiyatları makine ve araçların fiyatları ile karşılaştırılamayacak kadar düşüktür.
Ayrıca rulmanlar, dişliler ve diğer değerli işlenmiş parçaların ömrü, sızdırmazlık elemanının kalitesine bağlı olduğundan sızdırmızlık elemanları, makine elemanları arasında, en az diğer parçalar kadar önemlidir.
Tekerlek keçesi yağ kaçıran bir kamyon, bir iş gününü serviste geçirmek zorunda kalabilir, veya krank keçesi yağ kaçıran bir aracın motorunun sökülmesi gerekir. Bilinen bu önemi nedeni ile, sızdırmazlık elemanları, ileri araştırma, gelişmiş teknoloji ve üretimde kalite güvenliği gerektirir. Görünüş olarak birbirine çok benzeyen parçalar, ölçüsel tolerans, kesit farkı, malzeme kalitesindeki farklılık gibi özelliklerden dolayı uygulamada beklenmeyen ve istenmeyen kötü sonuçlar yaratabilir.
Şekil 2'de bir sızdırmazlık elemanı bedelinin, bir arıza anında diğer harcama kalemlerine göre karşılaştırılması verilmiştir.
Araçların değerini bilen kişiler, sızdırmazlık elemanı seçimine özen gösterirler.
Şekil 2 : Yağ kaçağının oluşturabileceği maliyet çeşitlerinin sızdırmazlık elemanı bedeli ile karşılaştırılması. Değerler yaklaşık olup bu inceleme bir otomobil için yapılmıştır. Ancak ticari araç ve makinalarda bu maliyet oranları çok daha yüksektir.
Döner mil keçeleri
Döner mil keçeleri ölçü listesi
1.1.1. Yaylı keçeler
1.1.2. Yaysız keçeler
1.1.3. Dıştan dudaklı keçeler
1.1.4. Sac bileziksiz keçeler
1.1.5. Kaset tipi poyra keçeleri
1.1.6. Flanılı keçeler
1.1.7. Basınç keçeleri
1.1.8. Yün keçeler
Su pompası körüklü keçeleri
Genel olarak su pompalarında sızdırmazlığı saılayan elemanlardır. Keçe montajında sızdırmazlığı sağlayan yüzeylerin yüzey kalitesine dikkat edilmelidir.
alt menu
|
|
Kampanya ve Haberler |
|
|
haber |
|
kur |
|